Yeni bitirilen AK Saray'ın devlete, yani bütçeye, yani bize maliyeti 1.3 milyar lira. Aralık 2013 ve sonrasında yaşadığımız sanal devalüasyondan (dolar 1,80 civarından bir anda 2,30'lara kadar yükselmişti) sonraki fiyatlarla dahi $580.000.000 civarı tutuyor (dolar kuru 2,24 alındı). Bunu özellikle belirtmemin nedeni inşaatın dolar kuru 1,80 civarındayken başlamış olması ve sadece sonlarında bugünkü seviyesine gelmiş olmasıdır.
Neredeyse çocukluğumdan bu yana inşaatın içindeyim. 1.3 milyar lira demek en basitinden metrekaresi 500 lira civarı olan, 100m2'si 50.000 liraya malolan 26.000 konut anlamına geldiğini söylersem sanırım konunun vehameti birazcık olsun ortaya çıkabilir.
Dubai'de Palm Jumeirah adasında yapıtığımız 1200 küsür lüks konutun inşaat maliyeti bunun yarısı kadar bile tutmamıştı.
White House, yani ABD başkanlık konutu Beyaz Ev'in fiyatı günümüzde satışa sunulsa fiyatı : $319.802.889 tutuyor. Yani günümüze göre TL karşılığıyla 716.358.471 TL. Bizimkinin yarısından biraz daha fazla.
Burada karşılaştırdığımızın Beyaz Ev'in satışa çıkarılsa fiyatı ile AK Saray'ın maliyeti olduğunu da belirtmem gerekiyor. AK Sarayın arsa maliyetinin bu maliyet içinde, zaten devlet arazisi olduğundan, hesaba katılmadığını tahmin ediyorum. Ki o durumda maliyetin katlandığını belirtmem sanırım çok da gerekli olmaz.
Beyaz Ev'in maliyetini biraz araştırdığımda ise ilginç bilgilere ulaştım. Günümüz parasıyla ilk yapımı $3.229.057 olan yapının 1800 yılına göre maliyeti $232.371,83 tutmuş. İngilizler yaktıktan sonra burayı, tekrar yapmışlar. Truman zamanındaki düzenleme, ek bina vb. maliyeti ise $5,7 milyon. Günümüze göre karşılığı ise $52 milyon kadar. Bunların dışında arada tabii ki masraflar yapılmıştır fakat toplamı bu kadar tutar mı derseniz, emin değilim. Satış fiyatı bu miktarın yaklaşık 6 katı.
Bu arada unutmadan, Beyaz Ev'de kalan ABD Başkanı ile ailesinin burayı 5 yıldızlı otel gibi kullandıklarını, günde 3 öğün yemeklerinden, kıyafet vb. masraflarına, çalışanların maaşlarına kadar herşey başkan tarafından ödeniyor. Devlet bütçesinden değil. Detayları buradan okuyabilirsiniz.
Dünyanın değer olarak en pahalı konutları sıralamasında da İngiltere'nin 1837'den bu yana kraliyet konutu Buckingham Sarayı ($1,56 milyar) ile Hintli milyarderin kendisine yaptırdığı 27 katlı Antilla Mumbai'den ($1,00 milyar) sonra 3. sırada geliyor sadece maliyetiyle.
Maliyet analizi ve karşılaştırması yaparken sadece inşaat anlamında bir karşılaştırmaya gittim. WSJ'deki habere göre aynı parayla Mars'a üç uydu gönderilebiliyormuş. Yalnız buradaki belirtilen miktar 700 milyon lira. Açıklanan harcanan miktar ise bunun yaklaşık 2 katı, 1,3 milyar lira. 3 değil 6 uydu demektir bu.
Bir not daha: Türkiyede işçilerin aldığı parayla ABD'de inşaat çalışanlarının aldığı parayı da maliyetlerle ilgili hesaba katmak gerek. 1.000-1.200 lira maaş alan bir işçi ABD'de haftada 60 küsür saat çalışsa ne kadar alır derseniz, ufak bir araştırmayla ortalama saat ücretinin $14,30 olduğunu öğrendim. Haftada 60 saat yapan ve 40 saat üstüne %50 mesai ücreti alan bir işçinin haftalık kazancı $1.001,00 oluyor. En kaba hesapla bizimkilerin yaklaşık 9 katına yakın oluyor maaşları. Vergi konusundan çok emin değilim ama onu %30 bile düşsek 6,5 katı maaş yapıyor. İşin Türkçesi ucuz işçilikle birlikte dünyanın en zengin ülkesinin başkanlık konutunun maliyetini ikiye katlamışız.
Başka bir not: ABD'deki başkanlık konutu aslında onlara biraz ufak gelmesine rağmen sürekliliği simgelediği için buradan vazgeçmeyi kesinlikle düşünmüyorlar. Yani değiştirip daha büyük ve daha iyisini yapmayı.
Mühendis olunca konuya biraz analitik ve biraz karşılaştırmalı bakmak istedim. Sonuç yukarıda işte.
(Son bir not: Zamanında 1TL ile 50kr çıkarılırken 2€ ve 1€'yu boyut, kalınlık ve tasarım (renkler) olarak birebir taklit etmiştik. Halbuki paramız boyutsal olarak eşdeğerinin değer olarak çeyreği seviyesindeydi. Şimdi sanırım AK Saray yapılırken de ana maksat adını Beyaz Ev'den alıp maliyetini katlamak şeklinde oldu diye aklımdan geçmiyor değil.)
Fotoğraf 1: AK Saray
Neredeyse çocukluğumdan bu yana inşaatın içindeyim. 1.3 milyar lira demek en basitinden metrekaresi 500 lira civarı olan, 100m2'si 50.000 liraya malolan 26.000 konut anlamına geldiğini söylersem sanırım konunun vehameti birazcık olsun ortaya çıkabilir.
Dubai'de Palm Jumeirah adasında yapıtığımız 1200 küsür lüks konutun inşaat maliyeti bunun yarısı kadar bile tutmamıştı.
White House, yani ABD başkanlık konutu Beyaz Ev'in fiyatı günümüzde satışa sunulsa fiyatı : $319.802.889 tutuyor. Yani günümüze göre TL karşılığıyla 716.358.471 TL. Bizimkinin yarısından biraz daha fazla.
Fotoğraf 2: Beyaz Ev
Beyaz Ev'in maliyetini biraz araştırdığımda ise ilginç bilgilere ulaştım. Günümüz parasıyla ilk yapımı $3.229.057 olan yapının 1800 yılına göre maliyeti $232.371,83 tutmuş. İngilizler yaktıktan sonra burayı, tekrar yapmışlar. Truman zamanındaki düzenleme, ek bina vb. maliyeti ise $5,7 milyon. Günümüze göre karşılığı ise $52 milyon kadar. Bunların dışında arada tabii ki masraflar yapılmıştır fakat toplamı bu kadar tutar mı derseniz, emin değilim. Satış fiyatı bu miktarın yaklaşık 6 katı.
Bu arada unutmadan, Beyaz Ev'de kalan ABD Başkanı ile ailesinin burayı 5 yıldızlı otel gibi kullandıklarını, günde 3 öğün yemeklerinden, kıyafet vb. masraflarına, çalışanların maaşlarına kadar herşey başkan tarafından ödeniyor. Devlet bütçesinden değil. Detayları buradan okuyabilirsiniz.
Dünyanın değer olarak en pahalı konutları sıralamasında da İngiltere'nin 1837'den bu yana kraliyet konutu Buckingham Sarayı ($1,56 milyar) ile Hintli milyarderin kendisine yaptırdığı 27 katlı Antilla Mumbai'den ($1,00 milyar) sonra 3. sırada geliyor sadece maliyetiyle.
Maliyet analizi ve karşılaştırması yaparken sadece inşaat anlamında bir karşılaştırmaya gittim. WSJ'deki habere göre aynı parayla Mars'a üç uydu gönderilebiliyormuş. Yalnız buradaki belirtilen miktar 700 milyon lira. Açıklanan harcanan miktar ise bunun yaklaşık 2 katı, 1,3 milyar lira. 3 değil 6 uydu demektir bu.
Bir not daha: Türkiyede işçilerin aldığı parayla ABD'de inşaat çalışanlarının aldığı parayı da maliyetlerle ilgili hesaba katmak gerek. 1.000-1.200 lira maaş alan bir işçi ABD'de haftada 60 küsür saat çalışsa ne kadar alır derseniz, ufak bir araştırmayla ortalama saat ücretinin $14,30 olduğunu öğrendim. Haftada 60 saat yapan ve 40 saat üstüne %50 mesai ücreti alan bir işçinin haftalık kazancı $1.001,00 oluyor. En kaba hesapla bizimkilerin yaklaşık 9 katına yakın oluyor maaşları. Vergi konusundan çok emin değilim ama onu %30 bile düşsek 6,5 katı maaş yapıyor. İşin Türkçesi ucuz işçilikle birlikte dünyanın en zengin ülkesinin başkanlık konutunun maliyetini ikiye katlamışız.
Başka bir not: ABD'deki başkanlık konutu aslında onlara biraz ufak gelmesine rağmen sürekliliği simgelediği için buradan vazgeçmeyi kesinlikle düşünmüyorlar. Yani değiştirip daha büyük ve daha iyisini yapmayı.
Mühendis olunca konuya biraz analitik ve biraz karşılaştırmalı bakmak istedim. Sonuç yukarıda işte.
(Son bir not: Zamanında 1TL ile 50kr çıkarılırken 2€ ve 1€'yu boyut, kalınlık ve tasarım (renkler) olarak birebir taklit etmiştik. Halbuki paramız boyutsal olarak eşdeğerinin değer olarak çeyreği seviyesindeydi. Şimdi sanırım AK Saray yapılırken de ana maksat adını Beyaz Ev'den alıp maliyetini katlamak şeklinde oldu diye aklımdan geçmiyor değil.)
